We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Een kat in een zak gekocht. Of, als we echt veel tegenslag hadden, meerdere katten in dezelfde zak. Zo herinner ik mij een collega in een vorig leven, laten we haar gemakkelijkheidshalve Kathleen noemen, die op een dag glunderend met het grote nieuws kwam dat ze een nieuwe auto had gekocht. Een Skoda! Ik herinner me ook de blik van verstandhouding die wij, collega’s, toen met elkaar uitwisselden: "Dit komt niet goed." En ja hoor, enkele maanden na aankoop begon de spreekwoordelijke zak stilaan scheuren te vertonen en sprong de ene na de andere al even spreekwoordelijke kat er vrolijk uit. Voorbeelden? Niet willen starten als het regende, niet willen starten als het mistte, stilvallen als de zon begon te schijnen, claxonneren als je de binnenverlichting aandeed en omgekeerd, kofferdeksels die niet meer open of dicht wilden, richtingaanwijzers die constant bleven branden en dimlichten die de richting begonnen aan te geven. Dit is maar een kleine greep uit de, in aantal steeds maar toenemende, ongemakken waarmee Kathleen af te rekenen kreeg.

Kathleen, gezegend met een eigenschap waarvoor ik soms een ledemaat veil heb, namelijk optimisme, benaderde de problemen op haar eigen onnavolgbare manier. Als we haar tijdens een ritje bijvoorbeeld vroegen: "Kathleen, wat is toch dat constant rammelend geluid achteraan?", antwoordde ze zonder verpinken: "Geen erg hoor. Da’s net heel geruststellend. Dat betekent dat alles er nog aan hangt." Een aanpak waarmee ze zelfs de grootste criticasters de mond kon snoeren. Tot die bewuste 25 april 1987, de dag waarop ze op de grote buitenring rond Brussel, meerbepaald ter hoogte van de afrit Neder-Over-Heembeek, werd voorbijgestoken door haar rechter achterwiel. Dat voorval luidde het einde in van de sociale functie van haar Skoda 130. Kathleen vond geen vrijwilligers meer om mee te rijden, zelfs geen carpoolkandidaten. Gazons moesten dringend gemaaid, er stond nog van alles op het vuur, schoonmoeders kwamen massaal op bezoek, gasvuren moesten plots dicht, bijbelstudies drongen zich op en op een bepaald moment verwachtte iemand met een acuut gebrek aan inspiratie zelfs een getuige van Jehova.

Toen uit een vergelijkende studie bleek dat het autootje van Kathleen meer tijd doorbracht onder het dak van de garagist dan in haar speciaal aangekochte designcarport was de maat vol. Skoda buiten! Al liep ook dat niet van een leien dakje. Hij wou niet starten. Ze hebben hem moeten wegslepen. Er kwam iets Japans voor in de plaats. Daar rijdt ze nu nog altijd mee.

Om maar te zeggen dat een Kathleen wat kan meemaken in haar leven.

Ik gaf nu het voorbeeld van een, weliswaar van de oude generatie daterend, Oostblokproduct, maar er zijn binnen de spellenwereld gelijkaardige voorbeelden te vinden. Neem nu "Aquaduct" (Schmidt Spiele). Onlangs gespeeld en ik ben er nog altijd niet goed van. Eén van de medespelers die toen mee aan tafel zat is zelfs nog in therapie. Krijgt acute angstaanvallen als hij alleen nog maar het woord "20-zijdige dobbelsteen" hoort, laat staan dat hij er eentje ziet. U bent gewaarschuwd. Wees gerust, ik kom er nog uitgebreid op terug. Als de misselijkheid wat is weggeëbd. Die bijdrage zou ik op een nuchtere maag lezen als ik u was.

Maar ziet: de redding is nabij. Nu mag het, een kat in een zak kopen. Want we kunnen dit sedert een paar weken in een veilige omgeving. Onder de vorm van een spelletje. Geen gedoe achteraf. Of je moet écht wel met rancuneuze spelers aan tafel hebben gezeten.

"Filou" heet het schatje. Het werd gecreëerd door Friedemann Friese, binnen de spellenwereld beter gekend als "die met zijn groen haar".

En we zijn vertrokken voor de tien geboden.

Wie zijn wij, waar gaan wij voor en hoe gaan we dat dan wel doen?

"Filou, Die Katze Im Sack" is een kaartspelletje. Ik gebruik bewust het verkleinwoord omdat het in een klein doosje zit, op een kleine 20 minuten te spelen is en het maar een klein gedeelte aanspreekt van uw, ongetwijfeld erg grote, hersenen.

Ja, wat zijn wij eigenlijk? Goed gek in ieder geval. Moet wel als je je benen bewust onder tafel schuift om een kat in een zak te kopen. Weet je wat? Laten we gewoon onszelf blijven in dit spel., zijnde een stelletje ongeregeld dat er alles aan gelegen is om onszelf aan de spellentafel te verrijken terwijl we onze tegenstanders met speltechnisch afval, zijnde minpunten, proberen op te zadelen.

Gij zult thematisch goed onderbouwd zijn.

Thematisch? Ik zou het niet direct zo durven stellen. Maar aan de andere kant weer wel. Sorry hoor, ik heb zo van die dagen. Het is het zoveelste kaartspel waarbij je zoveel mogelijk pluspunten probeert te halen en zo weinig mogelijk minpunten. Maar is dat erg? Ik vind van niet. Omdat het leuk is.

Op zich heeft dit spel geen thema nodig, het functioneert ook goed zonder. Alleen verbaast het mij een beetje dat men nooit eerder op het idee is gekomen om het "kat in de zak"-spreekwoord aan een kaartspel te linken. Want daar gaat het uiteindelijk in de meeste kaartspellen om: je tegenstanders brol aansmeren.

Gij zult duidelijke en overzichtelijke spelregels bevatten.

Yep!

Oei, da’s wel heel kort als statement. Dat kan ook wel tellen natuurlijk maar u wilt, gulzig als u bent, waarschijnlijk meer. Daarom hieronder een korte samenvatting van de regels.

Wat voor ons op tafel ligt is een kaartspelletje voor 3 tot 5 spelers. Niet meer, niet minder.

We hebben allemaal een set van 10 kaarten. Iedereen heeft hetzelfde pakketje. Om aan te geven welke kaarten van welke speler zijn, zijn de achterkanten (van de kaarten) in verschillende kleuren. Een set bestaat uit katten met een positieve getalwaarde (3, 5, 8, 11, 15), een (waar halen ze het) roze konijn met waarde 0, twee katten met waarde –5 en –8, een grote hond en een kleine hond.

Daar bovenop ligt er, afhankelijk van het aantal spelers, nog een rijtje muntkaarten in het midden van de tafel, voorafgegaan door de kaart "kat in de zak".

We krijgen ook allemaal nog 15 "muizen", de munteenheid in dit spel. De rest gaat in de bank.

Ik ga even uit van het maximale aantal spelers. Op de muntkaarten (met de waarden 2,3,4,6) worden hetzelfde aantal munten gelegd. De zakkaart blijft leeg.

De startspeler legt één van zijn 10 handkaarten, uiteraard vrij te kiezen, gedekt onder de "kat in de zak-kaart". In uurwijzerzin volgen de medespelers zijn voorbeeld. De tweede speler legt een kaart gedekt onder de muntkaart met waarde 2, enz. Dat zijn de kaarten die in deze biedronde worden aangeboden.

Dan wordt de kaart onder de "kat in de zak-kaart" omgedraaid en begint de eerste biedronde. Je mag zoveel bieden als je wilt, als je maar boven het vorige bod gaat. Je mag ook passen, dan neem je gewoon het geld dat op de eerstvolgende muntkaart ligt en je ligt eruit voor deze ronde. Als de voorlaatste speler heeft gepast wordt de laatste kaart omgedraaid en de overblijvende speler krijgt na betaling van zijn bod aan de bank alle kaarten van deze biedronde. Die bewaart hij voor de eindscore. Dat kunnen pluspunten zijn, maar als je pech hebt ook minpunten. Het spel heet "Filou, Die Katze Im Sack", weet u nog?

De honden zijn een stelletje apart. Als ze mee in het aanbod zitten schieten ze in actie. Een grote hond gaat achter de kat met de hoogste positieve waarde aan. Beide kaarten worden uit het spel genomen. Een kleine hond gaat achter de kat aan met de hoogste negatieve waarde en beide kaarten worden dan eveneens uit het spel genomen. Zijn er meerdere honden a
anwezig in het aanbod beginnen ze met elkaar te vechten en dan gaan alleen zij eruit. Nadat de winnaar van de biedronde zijn kaarten bij zich op een stapeltje heeft gelegd begint de volgende biedronde, met hem/haar/het als startspeler.

Het spel eindigt na de negende biedronde. De spelers tellen hun punten op, waarbij het geld dat ze nog in voorraad hebben ook als punten wordt meegeteld. De speler met de meeste punten wint.

Gij zult uit functioneel en kwalitatief hoogstaand materiaal bestaan.

Kwalitatief valt hier niks op aan te merken. Zoals gezegd ligt er een handige kleine doos voor ons met daarin verrassend groot uitgevallen kaarten, een spelregelboekje, plastic muntjes in groen en zwart (in het spel muizen genoemd) en een houten startspelerfiguur in de vorm van een, hoe kan het ook anders, zak(je).

Gij zult uit het vuistje speelbaar zijn.

Vijf minuten. Meer is er niet nodig om dit spelletje uit te leggen en startklaar te maken. Je moet al van heel slechte wil zijn om er langer over te doen. Ik weet dat deze laatste groep mensen bestaan, maar daar wil ik nu even niet aan denken.

Gij zult het accommodatievermogen van mijn ooglenzen niet op de proef stellen.

Lekkere grote, kleurrijke kaarten. Wat wil een gebrilde of gecontactlenzueerde mens nog meer? Als u tijdens dit spel visuele problemen ervaart raad ik u aan dringend, maar dan ook echt dringend, uw oogarts te raadplegen. Na behandeling, en het bijbehorende schrikeffect na het besef met wie u allemaal aan tafel hebt gezeten, gaat er een wereld voor u open. Geloof me.

Gij zult niet zonder (een beetje) geluk zijn.

Kijk, geluk is voor mij een spelvoorwaarde. Er zijn er die daarin grondig met mij van mening verschillen, maar die schrijven deze blog niet. De snelheid waarmee mijn kwijlmondje naar gortdroog evolueert bij de mededeling "dit spel is volledig geluksvrij" is legendarisch. Dit spel kent uiteraard geluk. Het is een kaartspel nietwaar? Maar dit spel kent ook bluf. En durf. En psychologisch inzicht. En, tot op zekere hoogte, voorkennis. En een roze konijn met waarde 0. Laten dat nu net toevallig onderdeeltjes zijn die mij ten zeerste bekoren. Hebt u moeite met geluk (ik kan het me nauwelijks voorstellen), neem dan de rest er gewoon bij. En geniet.

Gij zult sfeer en interactie creëren.

U zult zich, als u hiernaar op zoek bent, geen buil vallen. Of beter: u koopt geen kat in een zak. Er wordt wat afgelachen aan tafel. Soms hebben die lachsalvo’s merkwaardige overeenkomsten met de kleur van de doos van dit spel, zijnde groen, maar een kniesoor die daarop let. Als u toevallig Yves Leterme heet, neem dit dan eens mee naar de onderhandelingstafel. De sfeer zal zienderogen verbeteren. En het thema sluit wonderwel aan bij de inhoud van uw werkzaamheden. En het belangrijkst van al, Yves: het spel is taalonafhankelijk.

Gij zult niet te lang duren.

Hebt u een klein half uurtje? Meer heb je niet nodig hoor maar ik weet nu al dat het gaat uitlopen. Omdat u zich amuseert. U gaat de tijd uit het oog verliezen. En later op de avond met de deegroller van uw eega geconfronteerd worden als u van de mannelijke kunne bent. Uw uitroep: "Maar schat, ze hebben me een kat in een zak aangesmeerd!" zal daar niets aan veranderen.

Gij zult potentiële nieuwe spelfanaten over de streep trekken.

Gegarandeerd. Makkelijk te leren, snel gespeeld en ambiance verzekerd. Er zijn er die voor minder overstag zijn gegaan.

Gij zult mij doen verlangen naar meer.

Dit is een uiterst leuk en biedspel. De regels zijn kort en duidelijk en voor je het weet ben je bezig. Het spel wint aan charme met meer spelers. Het is erg bevredigend katten met een negatieve puntenwaarde aan je tegenstanders te bezorgen. En ook de honden kunnen één en ander nog onverwachts doen kantelen.

Geld is belangrijk. Zit je door je voorraad heen ben je gedoemd om een paar rondes bijzitter te zijn. Voor spek en bonen dan. Het zorgvuldig beheren van je financiële mogelijkheden is erg belangrijk in dit spel. Zeker als je weet dat elke niet uitgegeven "muis" op het einde nog een punt waard is.

Tot besluit nog enkele kernwoorden: leuk, groen, snel, ambiance, gezellig, revanche, roze konijn met waarde 0. Staan deze kernbegrippen hoog aangeschreven in uw woordenboek, spelen die handel! En vraag even of ik tijd heb. Het antwoord zal ja zijn.

Dominique

 

Filou (2F-Spiele / Rio Grande Games)

Friedemann Friese

3 tot 5 spelers

20 minuten